Sinir Sisteminizin Aktif Modunu Keşfedin : Sakin misiniz, Tetikte mi Yoksa Kapanmış mı?
Geçtiğimiz haftalarda sinir sistemi modlarından bahsetmiştim. Bugün kendinizi ve bedensel tepkilerinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olması için biraz daha detay paylaşmak istiyorum.
Günlük hayatımızda hissettiğimiz duygular, verdiğimiz tepkiler ve hatta bedenimizde deneyimlediğimiz duyumlar, sinir sistemimizin hangi modda olduğuna dair önemli ipuçları içerir. Bazen kendimizi güvende ve bağlantıda hissederiz, bazen huzursuz ve tetikte oluruz, bazen de tamamen enerjisiz ve kopuk hissederiz. Tüm bu değişimler aslında sinir sistemimizin doğal işleyişinin bir parçasıdır ve normaldir.
Bu konuyu anlamamıza yardımcı olan en önemli çerçevelerden birini Polivagal Teori ile Dr. Stephen Porges sunmuştur. Dr. Porges sinir sistemimizin sadece "savaş ya da kaç" ve "donma" gibi klasik tepkilerden ibaret olmadığını (örneğin benim lisans yıllarımda öğrendiğim buydu), aynı zamanda bir bağlantı ve güven modu olduğunu da ortaya koymuştur.
Polivagal teoriye göre, sinir sistemimiz üç ana modda çalışır: ventral vagal (bağlantı ve güven), sempatik (savaş veya kaç) ve dorsal vagal (donma ve çökme). Bu modlar, beynimizin ve bedenimizin çevremizdeki dünyaya nasıl tepki verdiğini belirler.
Şimdi bu modları biraz daha yakından inceleyelim. Dilerseniz siz de genelde hangi modda olduğunuzu anlamak için sizin için geçerli olanları not edin.
1. Ventral Vagal (Bağlantı ve Güven Modu)
Bu modda sinir sistemimiz dengeli, güvenli ve düzenlenmiş hisseder.
Bu Modda Olduğumuzu Nasıl Anlarsınız?
Rahat, açık ve sosyal hissedersiniz.
Derin ve doğal nefes alırsınız.
Vücudunuzda akışkanlık ve hafiflik hissi vardır.
Göz teması kurmak, insanlarla konuşmak kolay gelir.
Merak, öğrenme ve yaratıcılık isteği vardır.
Dünyayla, insanlarla ve kendinizle bağlantıda hissedersiniz.
Bağlantı ve Güven Modunu Güçlendirmek İçin :
Doğayla, hayvanlarla ve çocuklarla etkileşimde olabilirsiniz.
Yavaş ve bilinçli nefes almayı sürdürebilirsiniz.
Destekleyici sosyal bağlarınızı güçlendirebilirsiniz.
2. Sempatik (Savaş veya Kaç Modu)
Bu modda sinir sistemi tehdit algılar ve harekete geçer.
Bu Modda Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?
Hızlı nefes alırsınız, kalp atışlarınız artar.
Huzursuzluk, gerginlik veya öfke hissedebilirsiniz.
Sürekli bir şey yapma isteği ortaya çıkar (sallanma, (hareket etme, kaçma veya bir şeylere vurma dürtüsü vb.)
Zihniniz yoğun düşüncelerle doludur, odaklanmak zorlaşır.
Tehlike veya tehdit altında hissetme eğilimi vardır.
Bu Modda Uzun Süreli Takılı Kaldığınızda Kendinizi Desteklemek İçin:
Yavaş ve uzun nefesler alıp vererek parasempatik sinir sisteminizi aktive edebilirsiniz.
Bedeninizi rahatlatmak için nazik yoga pozları uygulayabilirsiniz.
Doğada bir yürüyüş yaparak sakinleşebilirsiniz.
3. Dorsal Vagal (Donma ve Çökme Modu)
Bu modda sinir sistemi kapanır ve geri çekilir.
Bu Modda Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?
Enerjisiz, uyuşuk veya tükenmiş hissedersiniz.
Dünyadan ve insanlardan kopuk hissedersiniz, kimseyle bağlantı kurmak istemezsiniz.
Bedeniniz ağır ve hantaldır, hareket etmek zor gelir.
Umutsuzluk, çaresizlik veya ilgisizlik hissedebilirsiniz.
İçine kapanma, göz temasından kaçınma ve ses tonunda düşüklük olabilir.
Bu Modda Uzun Süreli Takılı Kaldığınızda Kendinizi Desteklemek İçin:
Kalın bir battaniye ile kendinizi sarıp minik sallanma hareketleri yapabilirsiniz
Nefes alıp verişlerde bedenin nasıl genişleyip küçüldüğünü izleyerek bedendeki hareketi fark edebilirsiniz
Destekleyici biriyle telefonda görüşebilirsiniz.
Modlar Arasında Geçiş
Sinir sistemimiz esnektir ve gün içinde farklı modlar arasında geçiş yapabiliriz. Bazen kapanırız, bazen açılırız, tekrar hatırlatmak istiyorum ki bu normaldir. Önemli olan, hangi modda olduğumuzun bilincinde olmak ve uzun süreli takılı kaldığımızı fark ettiğimizde yeniden dengeye gelmek için doğru araçlarımızı kullanmak. Nefes çalışmaları, hareket, doğayla temas, sosyal bağlantılar, somatik pratikler ve yoga sinir sistemini yeniden düzenlemede etkili olduğu bilimsel olarak da bilinen yöntemlerdir.
Günlük Yaşamda Kaygı ve Stres Yönetimi Çalışma Kitabımda daha fazla yöntem bulabilirsiniz.
Sinir Sistemi Düzenleyici Yoga Dersleri
Günümüzde çoğumuz daha çok donma ya da kaç-savaş modunda yaşıyoruz. Yaşadığımız fiziksel ve ruhsal pek çok hastalığın nedeni de bu. Kendimizi sakinleştirmeyi ve sinir sistemi regülasyonunu öğrenmemiz gerektiğini eminim siz de fark ediyorsunuzdur. Aksi halde ne kendi isteklerimizin, hayallerimizin peşinden gidebiliyoruz, ne de yaşadığımız topluma bir faydamız olabiliyor.
Bu nedenle Sinir Sistemi Düzenleyici Yoga Programımız ikinci kez başlıyor. 8 Hafta boyunca her hafta Çarşamba akşamları 21:00’de buluşacağız. Her buluşmamızda sinir sistemi düzenleyici somatik hareketler, travma bilgili yoga akışları, nefes çalışmaları ve rehberli meditasyonlar yer alacak. 19 Şubat’ta başlayacak programında benzer öncelikleri olan insanlarla bir arada olmak, kendi evinizde kendi kendinize iyi gelecek çalışmalar yapmak isterseniz, bize katılabilirsiniz. Fotoğraf da gördüğünüz kedim Dia da genelde bize katılıyor ve ventral vagal aktivasyonumuza destek oluyor. :)
Detaylı bilgiyi burada bulabilirsiniz.
Kendimize ve diğerlerine iyi gelmek için azimle çalışmak dileğiyle.
Sevgiler
Müge